Υψόμετρο

Κατηγορία: 

  • Περιβάλλον

Ένα ταξίδι σε ορεινές περιοχές μπορεί συνοδεύεται από κίνδυνο εκδήλωσης συμπτωμάτων, που είναι το αποτέλεσμα της αύξησης του υψομέτρου με γρηγορότερο ρυθμό απ’ ότι ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να προσαρμοστεί στη μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης, και τελικά ιστική υποξία.

Σε υψόμετρο που κυμαίνεται μεταξύ 1500 και 3500 μέτρων, η αντοχή στη φυσική άσκηση ελαττώνεται και παρατηρείται παράλληλη αύξηση του ρυθμού της αναπνοής (ταχύπνοια). Ταχεία άνοδος σε μεγάλο υψόμετρο μπορεί να προκαλέσει εμφάνιση οξέων συμπτωμάτων σε μικρό χρονικό διάστημα (1 - 6 ώρες μετά την άνοδο). Τα συμπτώματα που εκδηλώνονται λόγω της ταχείας ανόδου σε υψόμετρο μπορούν γενικά να χωριστούν σε τρία στάδια:

  1. Εμφάνιση οξέων συμπτωμάτων όπως: κεφαλαλγία, ανορεξία και κόπωση και τάση για εμετό. Αυτά αποτελούν και τα συνηθέστερα εκδηλούμενα συμπτώματα. Εκδηλώνονται σε υψόμετρο πάνω από 2.743 μέτρα και αρχίζουν 6-12 ώρες μετά την άνοδο σε μεγαλύτερο υψόμετρο.
  2. Πνευμονικό οίδημα: αρχικά εκδηλώνεται ως μειωμένη ανοχή στην άσκηση ενώ προοδευτικά μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή δύσπνοια στην προσπάθεια, δύσπνοια ηρεμίας και βήχα.
  3. Εγκεφαλικό οίδημα: εμφάνιση των οξέων συμπτωμάτων του πρώτου σταδίου που  προοδευτικά συνοδεύονται από μειωμένο επίπεδο συνείδησης, αταξία κ.ά. Αν εκδηλωθούν σε συνδυασμό με πνευμονικό οίδημα η τελική εξέλιξη είναι η καταπληξία και ο θάνατος.

Με ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να αντιμετωπίζονται άτομα με προϋπάρχοντα καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα καθώς θεωρούνται πιο ευάλωτα, σε σύγκριση με υγιή άτομα, για να εμφανίσουν τα παραπάνω συμπτώματα. Όσον αφορά σα παιδιά, διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο με τους ενήλικες. Δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις βλάβης σε έμβρυα αν η μητέρα τους πραγματοποίησε ταξίδι σε μεγάλο υψόμετρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γενικά πάντως στις εγκύους συστήνεται, αν είναι δυνατόν, να μένουν σε υψόμετρο χαμηλότερο των 3.658 μέτρων. Η πρόληψη της εμφάνισης των συμπτωμάτων λόγω του υψομέτρου δεν είναι δυνατή γιατί εξαρτάται τόσο από την ευαισθησία του κάθε ατόμου όσο και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ταξιδιού. Γι’ αυτό, κύριο μέλημα είναι πρόληψη του θανάτου, πράγμα που προϋποθέτει την έγκαιρη αντίδραση στην εμφάνιση των συμπτωμάτων. Πρώτο βήμα αποτελεί η κατάρτιση ενός σχεδίου που θα ακολουθηθεί κατά το ταξίδι ώστε η άνοδος στο υψόμετρο να γίνει σταδιακά.

Για να μην θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο οι ταξιδιώτες πρέπει να ακολουθήσουν τρεις κανόνες :

  • Να γνωρίζουν τα πρώιμα συμπτώματα και να έχουν την ικανότητα να τα αναγνωρίσουν μόλις εμφανιστούν.
  • Να μην προγραμματίζουν να κοιμηθούν σε μέρος με μεγαλύτερο υψόμετρο όταν ήδη υπάρχουν κάποια συμπτώματα.
  • Να μετακινηθούν σε χαμηλότερο υψόμετρο, αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται σε κατάσταση ηρεμίας, ενώ βρίσκονται στο ίδιο υψόμετρο.